فرنی، یکی از زیباترین گوهرهای آشپزی ایرانی است. در لغتنامهها، این دسرِ لذیذ بهعنوان نوعی حریره تعریف میشود که با ترکیبی ساده از آرد برنج، شیر و شکر تهیه میشود. تنوع فرنی در سراسر ایران، بهاندازۀ ذائقههای مختلف، غنی است. در برخی نواحی، موادی نظیر هل، گلاب، زعفران و خلال بادام به این دسر افزوده میشود تا طعمی بهیادماندنی ایجاد کنند. نمونهای از این تنوع را در کازرون میبینیم که فرنی را با روغن و آرد الکشده به جای شیر تهیه میکنند؛ یا در کردستان که فرنی خلال بادام، با زیباییشناسی خاص خود مزین میشود.
در ماه رمضان، فرنی غذایی سنتی برای افطار است. خانوادههای ایرانی، اغلب روزۀ خود را با این دسرِ نرم و ملایم باز میکنند، زیرا برای دستگاه گوارش روزهداران بسیار مطلوب است. استفاده از فرنی محدود به ماه رمضان نیست؛ این خوراکیِ شیرین در روزهای عادیِ سال نیز بهعنوان دسر یا میانوعده و حتی در جشنهایی مانند عید نوروز محبوب است. همچنین، برای بیماران و کودکان، فرنی غذای کمکی و مغذی است.
از دوران قدیم، فرنی در آشپزی ایرانی جایگاه ویژهای داشته و در سطحِ خوراکی دارویی و مقوی شناخته شده است. در تهران، دستفروشها این دسر را همانند آش و شیربرنج عرضه میکردند. مکانهای معروفی مانند پشت دیوار انبارشاهی، روبهروی سبزهمیدان و بازار دروازه شاهد، گسترش فرنیفروشی و فرنیپزی بودند. این تاریخچه و طعمهای گوناگون فرنی، بر زیبایی آن افزوده است و این طعم را به بخشی جداییناپذیر از فرهنگ غذایی ایران تبدیل کرده است.
منابع:
کتابهای دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، آشپزی ایران، مستطاب آشپزی، سفرۀ اطعمه.دیدگاهها
(0)