میل جنسی یکی از جنبه‌های مهم سلامت جسمی و روانی افراد است که تحت‌تأثیر عوامل مختلفی از جمله هورمون‌ها، سبک زندگی، بیماری‌ها و حتی تغذیه قرار دارد. کاهش میل جنسی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و هم در مردان و هم در زنان تأثیرگذار باشد. در این مقاله به بررسی علل کاهش میل جنسی در هر دو جنس و راهکارهای طبیعی برای افزایش آن، از جمله تأثیر برخی غذاها، پرداخته‌ایم.

دلیل کاهش میل جنسی در آقایان چیست

 کاهش میل جنسی به معنای کاهش تعداد یا شدت میل جنسی است که می‌تواند موقت یا طولانی‌مدت باشد. میل جنسیِ پایین بیانگر کاهش علاقه به فعالیتِ جنسی است. از دست‌دادنِ علاقه به رابطۀ جنسی متداول بوده و سطح میل جنسی در طول زندگی متفاوت است. اما کاهش میل جنسی برای مدت طولانی ممکن است برای برخی افراد نگران‌کننده باشد.

کاهش سطحِ هورمون تستوسترون که یک هورمون مردانه مهم است و مسئولیت ساخت عضلات و تودۀ استخوانی و همچنین تحریک تولید اسپرم را برعهده دارد، در کاهش میل جنسی تأثیرگذار است. طبق دستورالعمل‌های انجمن اورولوژی آمریکا (AUA)، زمانی که سطح این هورمون به زیر 300 نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL) می‌رسد، میل به رابطه جنسی کاهش پیدا می‌کند.

داروهایی که سطح تستسترون مردان را کاهش میدهد

کاهش سطح تستوسترون، بخشی از تغییرات طبیعی توأم با افزایش سن است. اما مصرف برخی داروها هم می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد، مانند داروهای فشارخون که از انزال و نعوظ جلوگیری می‌کنند. همچنین شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان، هورمون‌درمانی برای درمان سرطان پروستات، کورتیکواستروئیدها، مسکن‌های اپیوئیدی، مانند مورفین، داروی ضدقارچ کتوکونازول، سایمتیدین که برای بیماری ریفلاکس (GERD) استفاده می‌شوند و استروئیدهای آنابولیک که توسط ورزشکاران برای افزایش توده عضلانی مصرف می‌شوند، در کاهش میل جنسی مؤثرند.

مردان مبتلا به سندرم پاهای بی‌قرار (RLS) برای ابتلا به اختلال نعوظ (ED) نسبت به مردان بدون RLS در معرض خطر بیشتری هستند. افسردگی و داروهای ضدافسردگی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین - نوراپی‌نفرین (SNRIs) و مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) سبب کاهش میل جنسی می‌شوند.

برخی از بیماری‌ها، مانند سرطان، دیابت نوع 2، چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، نارسایی مزمن ریه، قلب، کلیه و کبد می‌توانند بر میل جنسی تأثیر بگذارند. مطالعه‌ای در یک مجله پزشکی نشان داد که مردان غیر چاق مبتلا به آپنۀ انسدادی خواب (OSA) سطوح تستوسترون پایین‌تری دارند. این مولفه، به نوبه خود منجر به کاهش فعالیت جنسی و میل جنسی می‌شود.

استرس سطح تستسترون را کاهش میدهد

عامل دیگر استرس است که می‌تواند سطح هورمون‌ها را مختل کند. شریان‌ها ممکن است در مواقع استرس باریک شوند. این باریک‌شدن، جریان خون را محدود می‌کند و به‌طور بالقوه باعث اختلال نعوظ خواهد شد. ورزش کم یا زیاد نیز می‌تواند باعث کاهش میل جنسی در مردان شود. ورزش منظم ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند چاقی، فشارخون بالا و دیابت نوع 2 را کاهش دهد، و همه این بیماری‎ها، به‌خودی‌خود، با کاهش میل جنسی مرتبط هستند.

ورزش متوسط باعث کاهش سطح کورتیزول در شب و کاهش استرس شده که می‌تواند به افزایش میل جنسی کمک کند. از سوی دیگر، تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش بیش از حد بر سلامت جنسی تأثیر می‌گذارد. در یک مطالعه، سطوح بالاتر تمرینات استقامتی شدید و طولانی‌مدت، به طور منظم با کاهش امتیاز میل جنسی در مردان مرتبط بود.

تاثیر الکل در کاهش تولید تستسترون

نوشیدن الکل بیش از حد نیز با کاهش تولید تستوسترون مرتبط است. در طی یک دورۀ زمانی طولانی، مقادیر زیاد الکل می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد. علاوه بر الکل، استفاده از تنباکو، ماری‌جوانا و داروهای غیرقانونی مانند مواد افیونی نیز با کاهش تولید تستوسترون مرتبط است. این می‌تواند منجر به کمبود میل جنسی شود. همچنین مشخص شده است که سیگار هم بر تولید اسپرم و حرکت اسپرم تأثیر منفی دارد.

 دلیل کاهش میل جنسی در خانم‌ها چیست

به‌طورکلی عوامل تأثیرگذار بر میل جنسی در خانم‌ها عبارت‌اند از رفاه جسمی و عاطفی، تجربیات، باورها و سبک زندگی. انواع بیماری‌ها، تغییرات فیزیکی و داروها می‌توانند باعث کاهش میل جنسی شوند، برای مثال درد در حین رابطۀ جنسی یا نرسیدن به ارگاسم می‌تواند میل به رابطۀ جنسی را کاهش دهد. هر گونه جراحی مربوط به سینه‌ها یا دستگاه تناسلی می‌تواند بر روی تصویر بدن، عملکرد جنسی و تمایل به برقرارکردنِ رابطۀ جنسی تأثیر بگذارد.

خستگی

خستگی ناشی از مراقبت از کودکان خردسال یا والدین سالخورده می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شود. ابتلا به بیماری‌های مزمن، داروهای ضدافسردگی و مصرف الکلِ بیش از حد، به‌طور مشابه با مردان، می‌تواند سبب کاهش میل جنسی در زنان هم شود. تغییرات هورمونی مانند آنچه در دوران یائسگی رخ می‌دهد، می‌تواند میل به رابطه جنسی را کم کند. همچنین یائسگی و کاهش هورمون استروژن باعث خشکی واژن شده که خود منجر به رابطه جنسی دردناک یا ناراحت‌کننده می‌شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی در دوران بارداری، درست بعد از بچه‌دارشدن و در دوران شیردهی، می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد. وضعیت ذهنی می‌تواند بر میل جنسی تأثیر بگذارد. شرایط سلامت روان مانند اضطراب یا افسردگی، استرس‌های مرتبط با امور مالی، روابط یا کار، عزت‌نفس پایین، سابقه سوءاستفاده فیزیکی، عاطفی یا جنسی و تجربیات جنسی منفی گذشته نیز بر کاهش میل جنسی زنان تأثیرگذار است.

غذاهایی که باعث افزایش میل جنسی می‌شود

• صدف ها
• انواع گوشت قرمز و سفید
• سبزیجات
• سیب
• انار
• اسفناج

صدف‌ها، گوشت و برخی سبزیجات سرشار از روی هستند. روی به تنظیم سطح تستوسترون کمک می‌کند و طبق یک بررسی در سال 2018، کمبود روی بر سطح تستوسترون تأثیر منفی دارد. سیب سرشار از ترکیبی به نام کوئرستین است. این آنتی‌اکسیدان، نوعی فلاونوئید است که در درمان اختلال نعوظ نقش دارد. یک بررسی در سال 2016 گزارش می‌دهد که کوئرستین می‌تواند با موفقیت، فشارخون را در دوزهای بیش از 500 میلی‌گرم در روز کاهش دهد. در زنان، فشارخون بالا می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی و علاقه کمتر به رابطۀ جنسی شود، به‌خصوص اگر باعث خستگی شود. کاهش جریان خون به واژن نیز می‌تواند بر نحوۀ پاسخ بدن آنها به فعالیت جنسی تأثیر بگذارد. طبق نظر متخصصان انار و اسفناج می‌توانند افزایندۀ سطح تستوسترون در مردان باشند.

راه‌های دیگر برای افزایش میل جنسی

• پایین آوردن استرس
• مراقبه و مدیتیشن
• فعالیت های ورزشی
• رژیم غذایی سالم
• وقت گذراندن با یکدیگر
• پایین آوردن وزن

کم‌کردنِ استرس از طریق مراقبه، شرکت در فعالیت‌های ورزشی، تمرین تای‌چی و شرکت در کلاس یوگا. داشتن خواب کافی در طول شبانه‌روز و رعایت یک رژیم غذایی سالم سرشار از پروتئین و کربوهیدرات‌های پیچیده، انرژی و میل جنسی را افزایش می‌دهد. داشتن احساس نزدیکی عاطفی، حل‌کردن مشکلات و درگیری‎ها و تمرکز بر بهبود رابطه، مانند برنامه‌ریزی برای شب، شرکت در فعالیت‌های مشترک خارج از اتاق‌خواب و وقت‌گذاشتن برای یکدیگر، می‌تواند میل جنسی هر شریک را افزایش دهد. مشورت‌کردن با پزشک یا متخصص سلامت روان و شناسایی شرایط اثرگذار بر سلامت جنسی به داشتن رابطه جنسی رضایت‌بخش کمک می‌کند. برخی از دانشمندان اضافه‌وزن و چاقی را با میل جنسی کم مرتبط می‌دانند. این ممکن است به دلیل عوامل هورمونی مانند غلظت پایین تستوسترون باشد. حفظ وزن سالم می‌تواند میل جنسی فرد را هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی بهبود بخشد.

جمع‌بندی

میل جنسی تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله وضعیت هورمونی، شرایط سلامت جسمی و روانی، سبک زندگی و تغذیه قرار دارد. کاهش میل جنسی می‌تواند ناشی از مشکلات پزشکی، مصرف برخی داروها، استرس، خستگی و حتی رژیم غذایی نامناسب باشد. بااین‌حال، راهکارهایی همچون مصرف غذاهای خاص، مدیریت استرس، داشتن سبک زندگی سالم و بهبود روابط عاطفی می‌توانند به افزایش میل جنسی کمک کنند. در نهایت، شناخت علت اصلی این کاهش و در صورت لزوم، مراجعه به پزشک یا متخصص، می‌تواند راهکارهای مؤثرتری برای بهبود این مسئله ارائه دهد.

منابع

• Healthline
• Clevelandclinic
• Mayoclinic
• Associatesinwomenshealthcare
• Healthline
• Webmd
• Healthline
• Medicalnewstoday
• Aikaterini E Mantadaki, Manolis Linardakis, Marina Vafeiadi, Foteini Anastasiou, Aristidis Tsatsakis, Emmanouil K Symvoulakis, The Impact of Three-Month Quercetin Intake on Quality of Life and Anxiety in Patients With Type II Diabetes Mellitus: An Early Data Analysis From a Randomized Controlled Trial, Cureus, (2024).
• Fallah, A., Mohammad-Hasani, A., & Colagar, A. H. (2018). Zinc is an Essential Element for Male Fertility: A Review of Zn Roles in Men's Health, Germination, Sperm Quality, and Fertilization. Journal of reproduction & infertility, 19(2), 69–81.