همه چیز در مورد مویز پرخاصیت

مویز همان انگور خشک شده است که از دیرباز یکی از اجزای رژیم غذایی ایرانیان بوده است و به‌عنوان بخشی از خشکبار استفاده می‌شود. این ماده غذایی علاوه بر داشتن طعم دلپذیر، دارای خواص بسیاری است. در این مقاله از وب‌سایت حس‌تازگی به شناخت مویز و انواع آن، خواص مویز برای بدن، ارزش غذایی آن و اثر مصرف مویز بر کم‌خونی خواهیم پرداخت.

مویز چیست

می‌توان گفت که مویز همان کشمش است با اندازه درشت‌تر و رنگ سیاه (اکثر اوقات) و البته مقوی‌تر. معمولاً مویز تهیه‌شده از انگورهای بی‌دانه و گوشتی، همچون انگور قرمز مجلسی یا انگور شاهانی، بهترین نوع مویز است.

 معرفی انواع مویز

مویز به رنگ‌های مختلف طلایی، سبز، قرمز و سیاه وجود دارد و تفاوت رنگ مویزها به‌دلیل نوع انگور استفاده‌شده برای تهیه آن‌ها یا فرایند خشک‌شدن آن‌هاست. در ایران نوع قرمز و سیاه مویز بیشتر مصرف می‌شود.

خواص مویز برای بدن

مصرف مویز مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

• تقویت سلامت قلب و پیشگیری از بیماری قلبی

تحقیقات نشان داده‌اند که مویز می‌تواند با کاهش فشارخون به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند. فیبر موجود در مویز کلسترول LDL (بد) را کاهش داده و درنتیجه باعث کاهش فشار بر قلب می‌شود. همچنین ترکیبات موجود در مویز می‌توانند از گرفتگی و چسبندگی عروق جلوگیری کنند. در واقع در اثر خوردن مویز رگ‌های خونی منبسط می‌شوند که این امر باعث افزایش سرعت جریان خون و درنتیجه ازبین‌رفتن لخته‌های خون ایجادشده در عروق می‌شود و درنهایت احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته را کاهش می‌دهد.

مویز همچنین منبع خوبی از پتاسیم است. تحقیقات نشان داده‌اند که سطح پایین پتاسیم باعث افزایش فشارخون، بیماری قلبی و سکته می‌شود. اگر میزان سدیم دریافتی زیاد باشد که در رژیم غذایی بسیاری از ایرانیان رایج است، مقدار پتاسیم موردنیاز بدن افزایش می‌یابد و مویز به‌عنوان یک ماده غذایی کم‌سدیم انتخاب خوبی برای اطمینان از دریافت پتاسیم کافی است.

• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن

مویز نسبت به بسیاری از میوه‌های خشک دیگر دارای آنتی‌اکسیدان بیشتری است. آنتی‌اکسیدان‌ها به جلوگیری از آسیب سلولی ناشی از عواملی مانند افزایش سن و سبک زندگی کمک می‌کنند. یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در مویز، فیتونوترینت نام دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که فیتونوترینت­ها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، پوکی‌استخوان و سرطان را کاهش دهند. بررسی‌های دانشمندان همچنین نشان داده است که فیتونوترینت­ها ممکن است التهاب را کاهش داده، درد را تسکین دهند و از مغز محافظت کنند.

• تأمین منابع فوری انرژی برای بدن

نصف لیوان مویز حدود 217 کیلوکالری انرژی و 47 گرم قند دارد. درحالی‌که یک قوطی نوشابه 340 گرمی بسته به برندش، حدود 150 کیلوکالری انرژی و 33 گرم شکر دارد. به همین دلیل، مویز یک خوراکی کم‌کالری یا کم قند محسوب نمی‌شود و جای تعجب نیست که گاهی اوقات از آن به‌عنوان آب‌نبات طبیعی یاد می‌شود. درنتیجه توجه به تعداد مویز‌هایی که در یک وعده مصرف می‌شود اهمیت دارد.

برای ورزشکاران استقامتی، مویز جایگزینی خوبی به‌جای مکمل‌های ورزشی گران‌قیمت است. مویز منبع فوری کربوهیدرات است و می‌تواند به بهبود عملکرد ورزشکار کمک کند. یک بررسی در سال 2011 نشان داد که مویز به‌اندازه یک برند مکمل ورزشی در بهبود عملکرد ورزشکارانی که درگیر تمرینات استقامتی با شدت متوسط تا شدید بودند، مؤثر بود.

• کنترل قند خون

28 گرم مویز حاوی 1 تا 2 گرم فیبر است که 4 تا 8 درصد نیاز روزانه بدن به فیبر را تأمین می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی سرشار از فیبر ممکن است به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند. از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهند که خوردن مویز ممکن است باعث بهبود کنترل قند خون شود.

• درمان یبوست و کاهش وزن

فیبر به نرم‌شدن و افزایش وزن و حجم مدفوع و درنتیجه به هضم کمک می‌کند. مدفوع حجیم‌تر راحت‌تر دفع می‌شود و می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند. فیبر همچنین به سیر ماندن برای مدت طولانی‌تر کمک می‌کند، زیرا تخلیه معده را کند می‌کند. اگر در تلاش برای کاهش وزن هستید، خوردن غذاهای فیبردار ممکن است کمک‌کننده باشد.

• کمک به‌سلامت استخوان‌ها

نصف لیوان مویز حدود 45 میلی‌گرم کلسیم دارد. این مقدار حدود 4 درصد از نیاز روزانه به کلسیم را برآورده می‌کند. کلسیم برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است. اگر یائسه شده باشید، مویز یک میان وعده عالی برای شماست، زیرا کلسیم به جلوگیری از پیشرفت پوکی استخوان، اختلالی که با از دست دادن بافت استخوان مشخص می‌شود و معمولاً با افزایش سن رخ می‌دهد، کمک می‌کند. همچنین مویز حاوی مقدار زیادی عنصر کمیاب بور است. بور همراه با ویتامین D و کلسیم در جهت افزایش استحکام و سلامت استخوان‌ها و مفاصل عمل می‌کند. همچنین بور در درمان پوکی استخوان، بهبود زخم و پیشرفت عملکرد شناختی مؤثر است.

• پیشگیری از سرطان

همان‌گونه که پیش‌تر ذکر شد، مویز سرشار از فیتونوترینت­ها است که همانند آنتی‌اکسیدان‌ها به حذف رادیکال‌های آزاد از خون کمک می‌کنند و ممکن است از آسیب به سلول‌ها و DNA جلوگیری کنند. این امر می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سرطان کمک کند.

• حفظ سلامت دندان‌ها

یک بررسی در سال 2009 نشان داد که مویز حاوی مواد شیمیایی گیاهی است که می‌توانند دندان‌ها و لثه‌ها را تقویت کنند. فیتوکمیکال‌های موجود در مویز، ازجمله اسید اولئانولیک، اسیدلینولئیک و اسیدلینولنیک، با باکتری‌های موجود در دهان که منجر به ایجاد حفره در دندان‌ها یا تشکیل پلاک روی آن‌ها می‌شوند، مبارزه می‌کنند.

• کاهش التهاب

مویز حاوی اسید تارتاریم است. تحقیقات نشان می‌دهد که اسید تارتاریک ممکن است التهاب را کاهش دهد و به عملکرد بهتر روده و تعادل باکتری‌های موجود در روده کمک کند. یک بررسی نشان داده است که اسید تارتاریک ممکن است خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را نیز کاهش دهد.

• کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر و بهبود عملکرد مغز

ترکیباتی به نام آنتوسیانین در مویز که ایجادکننده رنگ سیاه مویز نیز هستند در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر نقش دارند. هر چه میزان آنتوسیانین موجود در مویز بیشتر باشد، در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر مؤثرتر است. از سوی دیگر، اثر مویز بر بهبود عملکرد قلب و جریان خون باعث تقویت عملکرد مغز و افزایش قدرت درک می‌شود.

• بهبود عملکرد جنسی

ازآنجاکه مویز حاوی ترکیباتی است که باعث انعطاف‌پذیری بیشتر رگ‌ها و درنتیجه بهبود جریان خون در عروق می‌شوند، مصرف آن می‌تواند باعث افزایش جریان خون در سیستم تناسلی نیز بشود. همچنین مویز به‌دلیل محتوای ویتامین B از استرس می‌کاهد و می‌تواند باعث افزایش کیفیت رابطه جنسی شود.

ارزش غذایی مویز

مویز سرشار از قندهای طبیعی مانند گلوکز و فروکتوز است که منابع فوری برای تأمین انرژی موردنیاز بدن هستند. مویز همچنین حاوی ویتامین‌های مختلف ازجمله ویتامین C، ویتامین K و ویتامین‌های B و مواد معدنی مانند پتاسیم، آهن، مس، منگنز، کلسیم، بور و منیزیم است. یک‌چهارم لیوان مویز حاوی ترکیبات زیر است:

• کالری: 130
• پروتئین: 1 گرم
• چربی: 0 گرم
• کربوهیدرات: 31 گرم
• فیبر: 1 گرم
• شکر: 10 گرم
• کلسیم: 20 میلی‌گرم
• آهن: 1 میلی‌گرم

عوارض جانبی مصرف مویز

مصرف مویز برای اکثر مردم بی‌خطر است. حتی افراد مبتلا به دیابت نیز به‌دلیل شاخص گلیسمی (جذب قند) به‌نسبت پایین مویز، می‌توانند از آن استفاده کنند؛ اما مصرف بیش‌ازحد مویز باعث افزایش وزن ناخواسته می‌شود. درواقع باآنکه مویز با ایجاد احساس سیری طولانی‌مدت می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، کالری به‌نسبت بالایی دارد؛ بنابراین، اگر قصد کاهش وزن یا حفظ وزن کنونی را دارید باید مراقب باشید در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.

برخی از افراد نیز ممکن است در اثر مصرف زیاد مویز دچار مشکلات گوارشی همچون نفخ یا اسهال شوند. دریافت فیبر غذایی زیاد بر اثر مصرف بی‌رویه مویز می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند ایجاد گاز، نفخ و دل‌پیچه شود. همچنین مویز یکی از مواد غذایی است که در برخی از افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر می‌تواند باعث تولید گاز در روده شود.

از سوی در مورد آفت‌کش‌های مورداستفاده در پرورش انگورهایی که مویز از آن‌ها تهیه می‌شود نیز نگرانی‌هایی وجود دارد. مویز تهیه‌شده از انگورهای سم‌پاشی شده با آفت‌کش ممکن است حاوی بقایایی از سموم باشد. گاهی اوقات تولیدکنندگان نیز پس از فرایند خشک‌کردن مویز، محل‌ نگهداری آن‌ها را سم‌پاشی می‌کنند تا مویزها دچار آفت نشوند. مصرف مقدار زیاد این سموم آفت‌کش با ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل سرطان مرتبط است؛ بنابراین بهتر است در صورت امکان از مویز ارگانیک استفاده شود که بقایای آفت‌کش کمتری دارد.

فرق مویز قرمز با مشکی چیست

مویز قرمز از انگور قرمز تهیه می‌شود درحالی‌که مویز سیاه از انواع انگور تیره‌تر تهیه می‌شود. فرایند خشک‌کردن مویز قرمز نیز ممکن است کمی با مویز سیاه متفاوت باشد و بر طعم و بافت آن‌ها تأثیر بگذارد.

فواید مویز در کم‌خونی

مویز حاوی آهن است. آهن برای تولید هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون ضروری است. مصرف منظم مویز می‌تواند به افزایش سطح آهن در بدن کمک کرده و از کم‌خونی ناشی از فقر آهن پیشگیری کند. همچنین مویز حاوی مس است؛ مس در تولید گلبول‌های قرمز خون نقش دارد. علاوه بر این وجود ویتامین‌های گروه B در مویز نیز باعث تأمین این گروه از ویتامین‌ها برای انجام مراحل تقسیم سلولی در فرایند تولید گلبول‌های قرمز خون می‌شود.

جمع‌بندی: مویز خشکباری پر خاصیت

مویز مملو از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری است که باعث حفظ سلامت عمومی می‌شوند. در واقع در اذهان عمومی مویز به داشتن فوایدی از قبیل محتوای فیبر، اثربخشی در هضم غذا و تقویت‌کنندگی قلب شناخته شده است. بااین‌حال، مصرف بیش‌ازحد مویز می‌تواند منجر به عوارضی مانند افزایش وزن و افزایش قند خون شود. در نهایت، اگرچه مویز می‌تواند یک انتخاب غذایی سالم باشد، اما باید توجه داشت که میوه‌های خشک حاوی قند و کالری بالایی هستند و می‌توانند به‌راحتی باعث افزایش وزن شوند. به همین دلیل، باید در مصرف آن‌ها اعتدال رعایت شود.