جگر مرغ یک عضو حیاتی و در واقع بزرگ‌ترین اندام داخلی در بدن این حیوان است. درست همانند کبد در بدن انسان و وظایف مهمی بر عهده دارد، ازجمله تولید صفرا و درنتیجه کمک به هضم غذا، ذخیره گلیکوژن، آهن، ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی ضروری و فیلترکردن و پاک‌سازی خون از داروها و سموم. جگر مرغ یک ماده غذایی کم‌کالری و دارای فواید زیاد برای سلامتی بدن است. ازنظر تغذیه‌ای جگر مرغ سرشار از پروتئین و مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. بااین‌حال، ممکن است مصرف جگر مرغ برای همه افراد گزینه مناسبی نباشد. در این مقاله از وب‌سایت حس‌تازگی به بررسی فواید مصرف جگر مرغ، ارزش غذایی آن، مضرات مصرف جگر مرغ و احتمال ایجاد آلرژی در اثر مصرف این ماده غذایی می‌پردازیم.
جگر مرغ چه فوایدی دارد
جگر مرغ سرشار از چندین ماده مغذی است. در اینجا لیست برخی از مواد مغذی موجود در جگر مرغ آمده است:
- ویتامین B12: این ویتامین به تشکیل گلبول‌های قرمز و DNA کمک می‌کند، همچنین در حفظ عملکرد مغز در سطح مطلوب نقش دارد.
- ویتامین A: این ویتامین برای سلامت بینایی، عملکرد سیستم ایمنی و تولیدمثل اهمیت دارد. همچنین این ویتامین به عملکرد مناسب قلب کمک می‌کند.
- ریبوفلاوین (B2): این ویتامین برای رشد و عملکرد سلولی اهمیت دارد، همچنین به تبدیل غذا به انرژی کمک می‌کند.
- فولات (B9): این ویتامین یک ریزمغذی ضروری است که در رشد سلولی و تشکیل DNA نقش دارد.
- آهن: این ماده معدنی یکی دیگر از مواد مغذی ضروری است که به حمل اکسیژن در بدن کمک می‌کند. آهن موجود در جگر از نوع آهن هِم است که بدن به‌راحتی آن را جذب می‌کند.
- مس: این ماده معدنی مانند کلیدی برای فعال‌کردن تعدادی از آنزیم‌های موجود در بدن عمل می‌کند. وظیفه این آنزیم‌ها تنظیم تولید انرژی، متابولیسم آهن و کمک به عملکرد مغز است.
- کولین: جگر مرغ 77 درصد از نیاز روزانه به کولین را تأمین می‌کند. کولین برای رشد مغز اهمیت دارد.
درواقع جگر مرغ با محتوای بالای آهن، ریبوفلاوین، ویتامین B12، ویتامین A و مس، یکی از غنی‌ترین مواد غذایی روی کره زمین است. خوردن جگر مرغ می‌تواند کمک کند مقدار توصیه‌شده روزانه اغلب ویتامین‌ها و مواد معدنی موردنیاز بدن خود را تأمین کنید و به‌دور از خطر کمبود مواد مغذی باشید. علاوه بر این، مصرف این ماده غذایی می‌تواند فواید زیر را به همراه داشته باشد:
- کاهش خطر ابتلا به کم‌خونی
کمبود آهن عارضه‌ای بسیار شایع است که می‌تواند منجر به انواع خاصی از کم‌خونی شود. کم‌خونی باعث احساس خستگی، ضعف عضلانی و بی‌تمرکزی می‌شود. جگر مرغ منبع بسیار خوبی از آهن و ویتامین B12 است که در ترکیب با یکدیگر عمل می‌کنند و سلول‌های خونی را در شرایط مطلوب نگه می‌دارند. در واقع، یکی از درمان‌های رایج کم‌خونی، خوردن منظم جگر مرغ است. همچنین افزودن آهن به رژیم غذایی می‌تواند به کاهش علائم کم‌خونی یا پیشگیری از ابتلا به کم‌خونی کمک کند.
- بهبود سلامت استخوان
جگر مرغ حاوی مقداری ویتامین K است؛ ویتامین K برای سلامت استخوان‌ها حیاتی است. ویتامین K به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را پردازش کرده و آن را به بافت استخوان‌ها اضافه کند. در نتیجه، به حفظ استحکام سیستم اسکلتی بدن کمک می‌کند. دریافت ویتامین K کافی در رژیم غذایی با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمنی مانند پوکی‌استخوان مرتبط است. ویتامین K همچنین برای حفظ سلامت سیستم گردش خون اهمیت دارد. ویتامین K موردنیاز روزانه 120 میکروگرم است و 85 گرم جگر مرغ حاوی 3 میکروگرم ویتامین K است.
- بهبود عملکرد مغز و خلق‌وخو
ویتامین B12 برای عملکرد سالم سیستم عصبی حیاتی است. اگر این ویتامین را به‌اندازه کافی دریافت نکنید، ممکن است دائماً احساس خستگی کنید و انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه نداشته باشید. همچنین ممکن است دچار کاهش حافظه شوید و احساس افسردگی، گیجی یا تحریک‌پذیری داشته باشید. جگر مرغ، یکی از بهترین منابع غذایی ویتامین B12 است. 113 گرم جگر مرغ دارای 18.8 میکروگرم ویتامین B12 است.
- منبع غنی از پروتئین
جگر مرغ حاوی پروتئین باکیفیت بالایی است. پروتئین برای ادامه زندگی و ترمیم و ساخت سلول‌های جدید در بدن حیاتی است و در همه سلول‌های بدن انسان یافت می‌شود. بیش از یک‌چهارم جگر مرغ از پروتئین تشکیل شده است و به‌عنوان یک پروتئین حیوانی، تمام آمینواسیدهای ضروری را فراهم می‌کند. آمینواسیدها بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها هستند. بدن می‌تواند برخی از آمینواسیدها را بسازد، اما آن‌هایی که به‌عنوان اسیدهای آمینه ضروری شناخته می‌شوند، باید از غذا تأمین شوند.
- مؤثر در کاهش وزن
همان‌طور که اشاره شد، جگر مرغ دارای مقدار پروتئین قابل‌توجهی است. مشاهده شده است که مصرف زیاد پروتئین به کاهش وزن کمک می‌کند، زیرا گرسنگی و اشتها را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، پروتئین بهتر از چربی یا کربوهیدرات گرسنگی را برطرف می‌کند. مضافاً، مصرف پروتئین زیاد می‌تواند میزان متابولیسم و مقدار انرژی‌ای را که بدن مصرف می‌کند، افزایش دهد. افزایش متابولیسم به این معنی است که کالری بیشتری مصرف می‌شود؛ این امر اگر همراه با کاهش کالری دریافتی باشد، می‌تواند برای کاهش وزن مفید باشد. در نهایت، مصرف زیاد پروتئین می‌تواند به عضله‌سازی و محافظت از بدن در برابر تحلیل عضلات در حین کاهش وزن کمک کند.
ارزش غذایی جگر مرغ
100 گرم جگر مرغ خام حاوی ترکیبات زیر است:
| Water | 76.5 | g | 4 |
| Energy | 119 | kcal | |
| Energy | 496 | kJ | |
| Protein | 16.9 | g | 4 |
| Total lipid (fat) | 4.83 | g | 4 |
| Ash | 1.06 | g | 4 |
| Carbohydrate, by difference | 0.73 | g | |
| Calcium, Ca | 8 | mg | 4 |
| Iron, Fe | 8.99 | mg | 4 |
| Magnesium, Mg | 19 | mg | 4 |
| Phosphorus, P | 297 | mg | 4 |
| Potassium, K | 230 | mg | 4 |
| Sodium, Na | 71 | mg | 4 |
| Zinc, Zn | 2.67 | mg | 4 |
| Copper, Cu | 0.492 | mg | 4 |
| Manganese, Mn | 0.255 | mg | 4 |
| Selenium, Se | 54.6 | µg | 4 |
| Vitamin C, total ascorbic acid | 17.9 | mg | 1 |
| Thiamin | 0.305 | mg | 4 |
| Riboflavin | 1.78 | mg | 4 |
| Niacin | 9.73 | mg | 4 |
| Pantothenic acid | 6.23 | mg | 4 |
| Vitamin B-6 | 0.853 | mg | 4 |
| Folate, total | 588 | µg | 4 |
| Folate, food | 588 | µg | 4 |
| Folate, DFE | 588 | µg | |
| Choline, total | 194 | mg | |
| Betaine | 16.9 | mg | 4 |
| Vitamin B-12 | 16.6 | µg | 4 |
| Vitamin A, RAE | 3300 | µg | |
| Retinol | 3290 | µg | 4 |
| Carotene, beta | 56 | µg | 4 |
| Carotene, alpha | 11 | µg | 4 |
| Cryptoxanthin, beta | 11 | µg | 4 |
| Vitamin A, IU | 11100 | IU | |
| Lycopene | 40 | µg | 4 |
| Vitamin E (alpha-tocopherol) | 0.7 | mg | 8 |
| Tocopherol, gamma | 0.31 | mg | 6 |
| Fatty acids, total saturated | 1.56 | g | |
| SFA 14:0 | 0.012 | g | 4 |
| SFA 16:0 | 0.883 | g | 4 |
| SFA 17:0 | 0.002 | g | 4 |
| SFA 18:0 | 0.659 | g | 4 |
| SFA 22:0 | 0.007 | g | 4 |
| Fatty acids, total monounsaturated | 1.25 | g | |
| MUFA 16:1 | 0.106 | g | 4 |
| MUFA 18:1 | 1.13 | g | 4 |
| MUFA 20:1 | 0.016 | g | 4 |
| Fatty acids, total polyunsaturated | 1.31 | g | |
| PUFA 18:2 | 0.475 | g | |
| PUFA 18:2 n-6 c,c | 0.475 | g | 4 |
| PUFA 18:3 | 0.012 | g | |
| PUFA 18:3 n-3 c,c,c (ALA) | 0.006 | g | 4 |
| PUFA 18:3 n-6 c,c,c | 0.006 | g | 4 |
| PUFA 20:2 n-6 c,c | 0.005 | g | 4 |
| PUFA 20:4 | 0.326 | g | 4 |
| Fatty acids, total trans | 0.065 | g | 4 |
| Cholesterol | 345 | mg | 4 |
| Tryptophan | 0.176 | g | 1 |
| Threonine | 0.725 | g | 1 |
| Isoleucine | 0.813 | g | 1 |
| Leucine | 1.51 | g | 1 |
| Lysine | 1.33 | g | 1 |
| Methionine | 0.432 | g | 1 |
| Cystine | 0.272 | g | 1 |
| Phenylalanine | 0.824 | g | 1 |
| Tyrosine | 0.653 | g | 1 |
| Valine | 0.998 | g | 1 |
| Arginine | 1.09 | g | 1 |
| Histidine | 0.507 | g | 1 |
| Alanine | 0.993 | g | 1 |
| Aspartic acid | 1.59 | g | 1 |
| Glutamic acid | 2.09 | g | 1 |
| Glycine | 0.849 | g | 1 |
| Proline | 0.726 | g | 1 |
| Serine | 0.735 | g | 1 |
| Hydroxyproline | 0.043 | g | 1 |
| Alcohol, ethyl | 0 | g | |
| Caffeine | 0 | mg | |
| Theobromine | 0 | mg |
مضرات مصرف جگر مرغ چیست
همان ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در جگر مرغ که آن را از نظر تغذیه‌ای بسیار مغذی می‌کنند، می‌توانند برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص عوارضی ایجاد کنند. در اینجا برخی از مشکلات احتمالی ناشی از خوردن مقدار زیاد جگر مرغ آمده است:
- افزایش کلسترول
- جگر مرغ دارای کلسترول زیادی است. اگرچه بسیاری از مردم می‌توانند بدون مشکل غذاهای دارای کلسترول بالا را مصرف کنند، افرادی که سعی در کاهش کلسترول خود دارند یا داروهای کاهنده کلسترول مصرف می‌کنند باید مراقب میزان مصرف کلسترول خود باشند. از طرفی به نظر می‌رسد حدود یک‌چهارم جمعیت نسبت به کلسترول غذا حساس‌تر هستند. برای این افراد، خوردن غذاهای غنی از کلسترول می‌تواند کلسترول خون را افزایش دهد. دریافت بیش‌ازحد کلسترول می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. بااین‌حال، تحقیقات اخیر نشان داده است که رابطه بین کلسترول رژیم غذایی و کلسترول موجود در بدن به این سادگی نیست و انجام تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
- احتمال ابتلا به سرطان
برخی تحقیقات ارتباط بین رژیم غذایی سرشار از جگر مرغ و سایر امعاء و احشاء و خطر ابتلا به سرطان مثانه را نشان داده‌اند. بااین‌حال انجام تحقیقات بیشتر در این مورد ضروری است.
جگر مرغ برای چه کسانی خطرناک است
مصرف جگر مرغ برای برخی افراد مناسب نیست و توصیه نمی‌شود؛ بنابراین افراد زیر باید از مصرف آن پرهیز کنند. این افراد عبارت‌اند از:
- زنان باردار
نگرانی در مورد ایمنی مصرف جگر مرغ در دوران بارداری تا حد زیادی به دلیل محتوای ویتامین A آن است. در تحقیقی در سال 1995 مصرف زیاد ویتامین A با نقایص مادرزادی مرتبط بوده است. حداکثر مقدار مصرف مجاز ویتامین A برای بزرگ‌سالان 3000 میکروگرم معادل فعالیت رتینول (mcg RAE) است، توصیه می‌شود که مصرف ویتامین A در زنان باردار یا شیرده از این مقدار تجاوز نکند. بااین‌وجود، 28.5 گرم جگر مرغ حاوی ویتامین A نزدیک به حداکثر مقدار مجاز است؛ بنابراین باید در مورد مصرف آن بسیار محتاط بود.
- افراد مبتلا به نقرس
نقرس نوعی آرتریت است که در اثر سطح بالای اوریک‌اسید در خون ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل درد، سفتی و تورم مفاصل است. جگر مرغ سرشار از پورین است که باعث تولید اوریک‌اسید در بدن می‌شود؛ بنابراین افراد مبتلا به بیماری نقرس باید از مصرف جگر مرغ اجتناب کنند.
- افراد مبتلا به بیماری ویلسون
بدن افراد مبتلا به این بیماری نمی‌تواند مس اضافی را دفع کند. با مصرف جگر مرغ توسط این افراد سطح مس در بدن آن‌ها به‌سرعت به سطوح سمی می‌رسد؛ بنابراین افراد مبتلا به بیماری ویلسون باید از مصرف جگر مرغ اجتناب کنند.
بهترین روش مصرف جگر مرغ
جگر مرغ طعم بی‌نظیری دارد که برخی آن را دوست دارند و برخی دیگر آن را نمی‌پسندند. در اینجا چند پیشنهاد برای گنجاندن جگر مرغ در رژیم غذایی آمده است:
- تفت‌دادن جگر مرغ: وقتی جگر مرغ را با پیاز در ماهیتابه تفت دهید بسیار خوشمزه می‌شود.
- استفاده از آن در اسپاگتی: جگر مرغ را می‌توان خرد یا چرخ کرد، سپس با گوشت چرخ‌کرده معمولی مخلوط کرد و در اسپاگتی ریخت.
- درست‌کردن همبرگر: جگر مرغ را خرد کرده یا چرخ کنید و با گوشت چرخ‌کرده مخلوط‌کنید و همبرگرهایی بسیار مغذی از آن تهیه کنید.
- اضافه‌کردن چاشنی: افزودن مقداری ادویه به جگر مرغ می‌تواند به کم‌کردن طعم آن کمک کند.
آیا جگر مرغ باعث بروز آلرژی می‌شود
آنتی‌بیوتیک‌های مختلفی به مرغ‌ها داده می‌شود تا هم از ابتلای آن‌ها به عفونت‌های باکتریایی پیشگیری شود و هم این عفونت‌ها را درمان کند. اگرچه مقرراتی برای استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها وجود دارد، برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها هنگام مصرف فرآورده‌های غذایی حیوانی وارد بدن انسان می‌شوند. ازآنجایی‌که جگر اندامی است که خون را تصفیه کرده و سموم را از آن خارج می‌کند، تجمع این سموم در آن بیشتر است؛ به‌این‌ترتیب مصرف جگر مرغ می‌تواند باعث بروز آلرژی در بعضی افراد شود؛ واکنش‌های آلرژیک، ازجمله آنافیلاکسی، مشکلات قلبی، حساسیت به نور و مشکل رشد در جنین از این موارد هستند.
جمع‌بندی: جگر مرغ و خواص و مضرات آن
جگر مرغ کم‌کالری و سرشار از پروتئین با کیفیت بالا است و هم‌زمان مقدار زیادی از مواد مغذی حیاتی دیگر را نیز فراهم می‌کند. اکثر مردم، می‌توانند جگر مرغ را در حد متعادل مصرف کنند. بااین‌حال، در صورت بارداری باید مصرف آن بسیار محدود شود؛ در صورت ابتلا به بیماری ویلسون و نقرس باید از مصرف آن اجتناب شود. جگر مرغ همچنین دارای کلسترول زیادی است و مصرف مداوم آن در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا دارای سطح کلسترول بالا توصیه نمی‌شود.
منابع
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171060/nutrients
- https://www.healthline.com/nutrition/why-liver-is-a-superfood#TOC_TITLE_HDR_8
- https://www.webmd.com/diet/liver-good-for-you
دیدگاه‌ها
(0)