خواص ژل رویال که شما را شگفت‌زده می‌کند

ژل رویال ماده‌ای ژلاتینی است که توسط زنبورهای عسل برای تغذیه ملکه و بچه‌های آن‌ها تولید شده و اغلب به‌عنوان نوعی مکمل غذایی برای درمان انواع بیماری‌های مزمن ارائه می‌شود. ژل رویال حاوی مواد مغذی با اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است که ممکن است برای بهبود سلامت عمومی مفید باشد. اگرچه ژل رویال از دیرباز در طب سنتی استفاده می‌شد، کاربردهای آن در طب نوین همچنان بحث‌برانگیز است. در این مقاله از وب‌سایت حس‌تازگی به شناخت ژل رویال، ارزش غذایی آن، فواید و عوارض مصرف ژل رویال و بهترین روش مصرف آن می‌پردازیم.

ژل رویال چیست؟

ژل رویال ترشح شیری‌رنگی است که توسط زنبورهای عسل کارگر تهیه می‌شود. این ماده سرشار از کربوهیدرات، پروتئین، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. نام ژل رویال برای این انتخاب شده است که از آن به‌عنوان غذای زنبورعسل ملکه استفاده می‌شود. ترکیب ژل رویال با توجه به جغرافیا و آب‌وهوا متفاوت است. مردم از ژل رویال برای درمان علائم یائسگی استفاده می‌کنند. همچنین ژل رویال برای درمان تب یونجه، دیابت، سندرم پیش از قاعدگی، چاقی، خشکی چشم و بسیاری از موارد دیگر استفاده می‌شود، اما شواهد علمی کافی در مورد اثربخشی آن در این موارد وجود ندارد.

ارزش غذایی ژل رویال

ژل رویال از آب، کربوهیدرات، پروتئین و چربی تشکیل‌شده است. در 100 گرم ژل رویال تازه و خالص ترکیبات زیر یافت می‌شود:

Energy	160	kcal
Protein	0	g
Total lipid (fat)	3.2	g
Carbohydrate, by difference	0	g
Total Sugars	10.4	g
Sodium, Na	40	mg

ترکیب شیمیایی ژل رویال ناشناخته است، اما گمان می‌رود که اثرات مثبت آن بر سلامتی ناشی از پروتئین‌ها و اسیدهای چرب موجود در آن است. این ترکیبات شامل نه گلیکوپروتئین هستند که درمجموع به‌عنوان پروتئین‌های اصلی ژل رویال شناخته می‌شوند. دو اسید چرب، ترانس-10-هیدروکسی-2-دسنوئیک اسید و 10-هیدروکسی دکانوئیک اسید نیز در ژل رویال وجود دارند. همچنین ژل رویال حاوی چندین ویتامین B و مواد معدنی است. بااین‌حال، ترکیب ریزمغذی‌های موجود در ژل رویال بنابر منابع آن متفاوت هستند. برخی از ویتامین‌های موجود در ژل رویال عبارت‌اند از:

• تیامین (B1)
• ریبوفلاوین (B2)
• اسید پانتوتنیک (B5)
• پیریدوکسین (B6)
• نیاسین (B3)
• اسیدفولیک (B9)
• اینوزیتول (B8)
• بیوتین (B7)

فواید ژل رویال چیست

• ممکن است اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی داشته باشد

اعتقاد بر این است که ژل رویال التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد. در تحقیقات متعدد انجام‌شده در محیط آزمایشگاه یا بر روی حیوانات مشاهده شده است که احتمالاً اسیدهای آمینه خاص، اسیدهای چرب و ترکیبات فنلی موجود در ژل رویال دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی قوی هستند. علاوه بر این، نتایج چندین پژوهش انجام‌شده در محیط آزمایشگاه نشان می‌دهد که میزان مواد شیمیایی زمینه‌ساز التهاب که از سلول‌های ایمنی تیمار شده با ژل رویال آزاد شده‌اند، کاهش‌یافته است. اگرچه این نتایج امیدوارکننده هستند، برای نتیجه‌گیری قطعی در مورد درمان التهاب با ژل رویال انجام تحقیقات بیشتری روی انسان ضروری است.

• ممکن است با تأثیر بر سطح کلسترول، خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد

تحقیقات انجام‌شده روی حیوانات و انسان نشان می‌دهند که ژل رویال ممکن است اثر مثبتی بر کاهش سطح کلسترول داشته باشد؛ درنتیجه خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. اگرچه مکانیسم دقیق این اثرگذاری هنوز نامشخص است، گمان می‌رود پروتئین‌های خاص موجود در ژل رویال ممکن است به کاهش کلسترول کمک کنند. به‌تازگی تحقیقی 12 هفته‌ای نشان داد که سطح کلسترول تام و کلسترول LDL «بد» در خرگوش‌هایی که مکمل ژل رویال مصرف می‌کردند به ترتیب 28٪ و 23٪ کاهش یافت. همچنین، در پژوهشی یک‌ماهه روی انسان‌ها، مصرف روزانه 3 گرم ژل رویال، باعث کاهش 11 و 4 درصدی سطح کلسترول تام و کلسترول بد LDL شد. برعکس، در تحقیقی دیگر روی انسان‌ها، هیچ تفاوت معنی‌داری در سطح کلسترول افرادی که ژل رویال مصرف کرده بودند با افرادی که آن را مصرف نکرده بودند، مشاهده نشد. اگرچه این تحقیقات امیدوارکننده هستند، انجام پژوهش‌های بیشتر برای درک بهتر تأثیر ژل رویال بر سلامت قلب ضروری است.

• ممکن است به بهبود زخم و ترمیم پوست کمک کند

ژل رویال هم به‌صورت خوراکی و هم به‌صورت موضعی استفاده می‌شود و ممکن است به بهبود زخم و سایر بیماری‌های التهابی پوست کمک کند. ژل رویال دارای اثر ضدباکتریایی است که می‌تواند زخم‌ها را پاک‌سازی و عاری از عفونت کند. به‌تازگی نتایج تحقیقی روی موش‌ها، افزایش تولید کلاژن را در اثر مصرف عصاره ژل رویال مشاهده کرده است. کلاژن یک پروتئین ساختاری حیاتی برای ترمیم پوست است. نتایج تحقیقی که در محیط آزمایشگاه انجام شد نیز نشان داده است که ظرفیت ترمیم بافت در سلول‌های انسانی تیمار شده با ژل رویال به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. برعکس، یک تحقیق جدید روی انسان هیچ تفاوتی در بهبود زخم پای دیابتی افرادی که به‌صورت موضعی ژل رویال مصرف کردند با افرادی که آن را مصرف نکرده بودند نشان نداد. در نهایت می‌توان گفت انجام تحقیقات بیشتر در مورد اثرات ژل رویال بر بهبود زخم و ترمیم بافت ضروری است.

• پروتئین‌های خاص موجود در ژل رویال ممکن است فشارخون را کاهش دهند

ژل رویال ممکن است با کاهش فشارخون، سلامت قلب و سیستم گردش خون را حفظ کند. نتایج چندین تحقیق انجام‌شده در محیط آزمایشگاه نشان می‌دهند که پروتئین‌های خاص موجود در ژل رویال سلول‌های ماهیچه صاف را در رگ‌ها و شریان‌ها شل می‌کنند و درنتیجه فشارخون را کاهش می‌دهند. اخیراً پژوهشی روی حیوانات نشان داد، مصرف مکملی که حاوی ژل رویال و سایر مواد مشتق شده از زنبورعسل بود، باعث کاهش قابل‌توجهی در فشارخون شد. بااین‌حال، نقش دقیق ژل رویال در این مکمل نامشخص است. انجام تحقیقات بیشتری برای درک اثر مصرف ژل رویال بر فشارخون ضروری است.

• با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، قند خون را تنظیم می‌کند

ژل رویال ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، کنترل قند خون و حساسیت به انسولین را بهبود بخشد. تحقیقات متعدد انجام‌شده روی حیوانات، افزایش حساسیت به انسولین و اثر محافظتی ژل رویال بر روی پانکراس، کبد و بافت تولیدمثل در موش‌های چاق دیابتی را نشان داده است. تحقیقی شش‌ماهه روی انسان نیز کاهش 20 درصدی قند خون ناشتا را در افراد سالمی که روزانه ژل رویال مصرف می‌کردند نشان داده است. بااین‌حال، تحقیقات در این زمینه محدود است.

• خواص آنتی‌اکسیدانی ژل رویال ممکن است عملکرد مغز را تقویت کند

ژل رویال ممکن است عملکرد مغز را تقویت کند. به‌تازگی تحقیقی نشان داده است، موش‌هایی که در شرایط استرس‌زا بودند با مصرف ژل رویال، سطوح پایین‌تری هورمون‌های استرس داشتند و سیستم عصبی مرکزی قوی‌تر نسبت به دیگر موش‌ها که ژل رویال مصرف نکرده بودند، داشتند. در بررسی دیگری مصرف ژل رویال در موش‌های یائسه منجر به بهبود حافظه و کاهش علائم افسردگی شد. همچنین نتایج پژوهش دیگری روی حیوانات نشان داد که رسوبات شیمیایی خاص موجود در مغز که مرتبط با بیماری آلزایمر هستند، در موش‌هایی که ژل رویال مصرف می‌کنند، کمتر می‌شود. اغلب این تحقیقات اثر محافظتی ژل رویال روی مغز و بافت عصبی را به ظرفیت آنتی‌اکسیدانی ژل رویال نسبت می‌دهند. اگرچه این نتایج دلگرم‌کننده هستند، اما انجام تحقیقات انسانی بیشتری ضروری است.

• ممکن است ترشح اشک را افزایش دهد و خشکی مزمن چشم را درمان کند

ژل رویال در صورت مصرف خوراکی ممکن است خشکی چشم را درمان کند. نتایج تحقیقی روی حیوانات و انسان بهبودی خشکی مزمن چشم را در افرادی که ژل رویال خوراکی مصرف می‌کردند نشان داده است. نتایج نشان می‌دهد که این ماده مشتق شده از زنبورعسل ممکن است ترشح اشک را از غدد اشکی چشم افزایش دهد. هیچ‌گونه عوارض جانبی از مصرف ژل رویال چشمی گزارش نشده است؛ بنابراین، استفاده از ژل رویال می‌تواند راهکاری کم‌خطر برای درمان خشکی مزمن چشم باشد. بااین‌حال انجام تحقیقات بیشتری در این زمینه ضروری است.

• ممکن است از راه‌های مختلف اثرات ضد پیری داشته باشد

ژل رویال ممکن است از راه‌های مختلفی روند پیری را آهسته کند. نتایج چندین تحقیق افزایش طول عمر و بهبود عملکرد شناختی را در موش‌های تحت درمان با ژل رویال خوراکی نشان می‌دهند. گاهی اوقات ژل رویال در محصولات موضعی مراقبت از پوست، به‌منظور حفظ سلامت و جوان‌سازی پوست گنجانده می‌شود. تحقیقات انجام‌شده روی حیوانات نشان می‌دهند که ژل رویال ممکن است باعث افزایش تولید کلاژن و محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از قرارگرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش شود. بااین‌حال، ازآنجایی‌که تحقیقات انسانی در مورد فواید ضدپیری استفاده از ژل رویال خوراکی یا موضعی کافی نیست، انجام پژوهش‌های بیشتری در این مورد ضروری است.

• ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کند

ژل رویال ممکن است پاسخ ایمنی طبیعی بدن در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها را تقویت کند. پروتئین‌های اصلی ژل رویال و اسیدهای چرب موجود در آن به تقویت فعالیت ضدباکتریایی معروف هستند و می‌توانند بروز عفونت را کاهش داده و عملکرد سیستم ایمنی را تقویت کنند. بااین‌حال، بیشتر داده‌ها در این زمینه حاصل تحقیقات انجام‌شده روی حیوانات یا در محیط آزمایشگاه است و انجام تحقیقات انسانی بیشتر برای تأیید این اثرات الزامی است.

• عوارض جانبی درمان سرطان را کاهش می‌دهد

شیمی‌درمانی و سایر درمان‌های سرطان با عوارض جانبی زیادی ازجمله نارسایی قلبی، التهاب و مشکلات گوارشی همراه هستند. ژل رویال ممکن است برخی از عوارض جانبی مرتبط با برخی درمان‌های سرطان را کاهش دهد. به‌تازگی تحقیقی کاهش قابل‌توجه آسیب قلبی ناشی از شیمی‌درمانی را در موش‌هایی که ژل رویال مصرف می‌کردند، نشان داده است. تحقیقی دیگر روی انسان‌ها نیز نشان داد که استفاده از ژل رویال به‌صورت موضعی ممکن است از موکوزیت که عارضه جانبی درمان سرطان است و باعث ایجاد زخم‌های دردناک در دستگاه گوارش می‌شود، جلوگیری کند. اگرچه نتایج این تحقیقات دلگرم‌کننده است، اما نتایج قطعی در مورد نقش ژل رویال در درمان سرطان ارائه نمی‌دهند و انجام تحقیقات بیشتر ضروری است.

• ممکن است برخی از علائم یائسگی را درمان کند

ژل رویال ممکن است علائم مرتبط با یائسگی را درمان کند. یائسگی باعث کاهش هورمون‌های در گردش می‌شود که با عوارض جسمی و روحی مانند درد، اختلال حافظه، افسردگی و اضطراب همراه است. اخیراً تحقیقی نشان داده است که مصرف ژل رویال در کاهش افسردگی و بهبود حافظه در موش‌های یائسه مؤثر است. بررسی دیگری روی 42 زن یائسه نیز نشان داده است که مصرف روزانه 800 میلی‌گرم ژل رویال به مدت 12 هفته در کاهش کمردرد و اضطراب مؤثر است. بااین‌حال انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه ضروری است.

عوارض مصرف ژل رویال

گمان می‌رود که مصرف ژل رویال در کوتاه‌مدت بی‌خطر باشد. برخی از آلاینده‌های محیطی مانند آفت‌کش‌ها ممکن است در ژل رویال موجود باشند که می‌توانند منجر به واکنش‌های آلرژیک شوند. همچنین افرادی که به نیش زنبور، گرده گل یا سایر آلرژن‌های محیطی آلرژی دارند باید در مورد مصرف آن احتیاط کنند؛ زیرا ممکن است مصرف ژل رویال در آن‌ها علائم آلرژی ایجاد کند؛ این علایم عبارت‌اند از کهیر، درماتیت، دشواری تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، خارش، تحریک یا بثورات پوستی هنگام استفاده از پوست سر. همچنین ممکن است عوارض شدیدتری از قبیل درد معده همراه با اسهال خونی، برونکواسپاسم (خس‌خس سینه، تنگی قفسه سینه، مشکل در تنفس) و آنافیلاکسی را ایجاد کند که برخی از این واکنش‌ها می‌توانند کشنده باشد؛ بنابراین در صورت تجربه علائم آلرژی، مصرف ژل رویال باید متوقف شود و برای مدیریت عوارض ایجادشده کمک پزشکی گرفته شود.

بهترین روش مصرف ژل رویال

ژل رویال، در حالت طبیعی یک ماده ژل‌مانند است که به شکل پودر یا کپسول عرضه می‌شود. ازآنجایی‌که تحقیقات انجام‌شده در مورد ژل رویال نسبتاً محدود است، دوز توصیه‌شده مشخصی برای ژل رویال وجود ندارد. تحقیقات فعلی مصرف 300-6000 میلی‌گرم در روز ژل رویال را توصیه می‌کنند. ژل رویال همچنین می‌تواند به‌صورت موضعی روی پوست شما استفاده شود و گاهی اوقات در محصولات مراقبت از پوست موجود در بازار گنجانده می‌شود. بااین‌حال اگر قبلاً هرگز از ژل رویال استفاده نکرده‌اید، بهتر است با دوز بسیار کم آن شروع کنید تا از واکنش‌های آلرژیک احتمالی و عوارض جانبی پیشگیری کنید. همچنین از اشکال مختلف ژل رویال (قرص، مایع، تونیک، کرم و غیره) به‌طور هم‌زمان استفاده نکنید. استفاده از فرمولاسیون‌های مختلف باهم خطر مصرف بیش‌ازحد ژل رویال را افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی:

اگرچه ژل رویال قرن‌ها در طب باستانی استفاده شده است، به دلیل فقدان تحقیقات کافی، مصرف آن در طب مدرن چندان رواج ندارد. بااین‌وجود، این محصول همچنان در طب سنتی به‌عنوان درمانی برای بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی استفاده می‌شود. باید گفت که بسیاری از ادعاها در مورد فواید ژل رویال همچنان اثبات نشده است؛ زیرا بخش عمده‌ای از تحقیقات موجود، روی حیوانات یا در محیط آزمایشگاه انجام گرفته است. از سوی دیگر، اگرچه مصرف ژل رویال ممکن است فوایدی به همراه داشته باشد، خوردن آن 100% بی‌خطر نیست و گاهی اوقات عوارض جانبی جدی مانند آنافیلاکسی را به همراه دارد؛ بنابراین بهتر است برای شروع از دوزهای کم آن استفاده کرد.

منابع

• https://www.healthline.com/nutrition/royal-jelly
• https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-503/royal-jelly
• https://www.drugs.com/mtm/royal-jelly.html
• https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/531188/nutrients