الکل ماده‌ای است که طول عمر کوتاهی در بدن دارد. هنگامی‌که الکل وارد جریان خون می‌شود، بدن هر ساعت مقدار معینی از آن را متابولیزه می‌کند که این مقدار به فرد و عوامل دیگری مانند مقدار الکل مصرفی و وزن کبد بستگی دارد. مصرف زیاد الکل می‌تواند سلامت و ایمنی بدن را به خطر اندازد. عوارض مصرف الکل بسته به مدت‌زمان و مقدار مصرف الکل می‌تواند خفیف یا شدید باشد. در این مقاله از وب‌سایت حس‌تازگی به عوامل خطر اعتیاد به الکل، عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف الکل، مشکلات روحی و جسمی ناشی از مصرف الکل و ارائه نکات ایمنی برای مصرف‌کنندگان الکل می‌پردازیم.
عوامل خطر اعتیاد به مصرف الکل
مصرف الکل ممکن است در نوجوانی شروع شود، اما اعتیاد به مصرف الکل معمولاً در دهه ۲۰ و ۳۰ رخ می‌دهد. عوامل خطر اعتیاد به مصرف الکل عبارت‌اند از:
- نوشیدن مداوم الکل: نوشیدن بیش‌ازحد الکل به‌طور مداوم و برای مدت طولانی می‌تواند منجر به اعتیاد به مصرف الکل شود.
- نوشیدن الکل از سنین پایین: افرادی که از سنین پایین شروع به نوشیدن الکل می‌کنند، بیشتر در معرض خطر اعتیاد به مصرف الکل قرار دارند.
- سابقه خانوادگی: اعتیاد به مصرف الکل برای افرادی که والدین یا سایر بستگان نزدیکشان الکلی هستند بیشتر است که ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی باشد.
- افسردگی و سایر مشکلات روانی: در افراد مبتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی، اعتیاد به مصرف الکل یا مواد مخدر معمول است.
- تاریخچه تروما: افرادی که سابقه ترومای عاطفی یا آسیب‌های دیگر دارند در معرض خطر اعتیاد به مصرف الکل هستند.
- انجام جراحی چاقی: برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که انجام جراحی چاقی ممکن است خطر اعتیاد به مصرف الکل را افزایش دهد.
- عوامل اجتماعی و فرهنگی: داشتن دوستان یا شریک عاطفی که به‌طور مداوم الکل مصرف می‌کنند، می‌تواند خطر اعتیاد به مصرف الکل را افزایش دهد.
عوارض مصرف الکل در کوتاه‌مدت چیست
اثرات کوتاه‌مدت مصرف الکل که در حین نوشیدن الکل (مدت کوتاهی پس از آن) بروز می‌کنند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- احساس آرامش یا خواب‌آلودگی
- احساس سرخوشی یا سرگیجه
- تغییرات خلق‌وخو
- رفتار تکانشی
- گفتار کند یا نامفهوم
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- سردرد
- تغییر در شنوایی، بینایی و ادراک
- ازدست‌دادن تعادل
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- ازدست‌دادن هوشیاری
برخی از این اثرات، مانند تغییر خلق‌وخو، ممکن است به‌سرعت بعد نوشیدن الکل ظاهر شوند. برخی دیگر از آن‌ها، مانند کاهش هوشیاری یا قدرت تکلم، ممکن است پس از نوشیدن چند شات الکل ایجاد شوند. اثرات مرتبط با کم‌آبی بدن از قبیل حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، ممکن است تا چند ساعت بعد از نوشیدن الکل ظاهر نشوند و همچنین به نوع الکل، مقدار مصرف آن و میزان نوشیدن آب بستگی دارند. تحریک‌پذیری، ازدست‌دادن تعادل و تغییر خلق‌وخو می‌تواند بر رفتار فرد تأثیر بگذارد و منجر به بروز تصادف، جراحت یا اخذ تصمیماتی شود که بعداً باعث پشیمانی می‌شوند.
مصرف الکل در بلندمدت چه خطراتی دارد
برخی از اثرات طولانی‌مدت نوشیدن مکرر الکل در زیر آمده است:
- تغییر خلق‌وخو، از قبیل اضطراب و تحریک‌پذیری
- بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب
- ضعف سیستم ایمنی، به این معنی که ممکن است فرد بیشتر بیمار شود
- تغییر میل جنسی و عملکرد جنسی
- تغییر اشتها و وزن
- مشکل حافظه و تمرکز
- افزایش تنش و درگیری در روابط عاطفی و خانوادگی
مشکلات عصبی که بر اثر مصرف الکل به وجود می‌آید چیست
یکی از راه‌های اصلی برای تشخیص تأثیر الکل بر بدن درک اثر آن بر سیستم عصبی مرکزی است. گفتار نامفهوم، یکی از نشانه‌های کلیدی مصرف الکل است و به این دلیل اتفاق می‌افتد که الکل ارتباط بین مغز و بدن را کاهش می‌دهد. این عارضه زمان واکنش و حفظ تعادل را دشوارتر می‌کند و درواقع یکی از دلایل اصلی است که چرا نباید بعد از نوشیدن الکل رانندگی کرد. باگذشت زمان، الکل می‌تواند به سیستم عصبی مرکزی آسیب برساند. ممکن است فرد متوجه بی‌حسی و گزگز پاها و دستان شود.
نوشیدن الکل همچنین می‌تواند بر توانایی فرد در به‌یادآوردن خاطرات، تفکر، انتخاب منطقی و احساسات تأثیر بگذارد. باگذشت زمان، نوشیدن الکل همچنین می‌تواند به لوب پیشانی (بخشی از مغز که مسئول عملکردهای اجرایی مانند استدلال انتزاعی، تصمیم‌گیری، رفتار اجتماعی و عملکرد است) آسیب برساند. نوشیدن زیاد و مداوم الکل همچنین می‌تواند باعث آسیب دائمی مغز و ابتلا به سندرم Wernicke-Korsakoff شود که یک اختلال مغزی مؤثر بر حافظه است. به‌طورکلی می‌توان گفت مصرف طولانی‌مدت الکل می‌تواند اثرات زیر را بر سیستم عصبی داشته باشد:
- اثرات روانی
مصرف طولانی‌مدت الکل می‌تواند منجر به تغییراتی در مغز از قبیل کاهش حافظه و تمرکز و تغییر احساسات، خلق‌وخو و شخصیت شود که می‌توانند بر روی زندگی فرد تأثیر بگذارند. همچنین نوشیدن مداوم مشروبات الکلی ممکن است علائم برخی از مشکلات روانی، ازجمله اضطراب، افسردگی و اختلال دوقطبی را بدتر کند.
- مشکلات روانی ناشی از مصرف الکل
مصرف الکل می‌تواند باعث ایجاد مشکلات روانی از قبیل اختلال دوقطبی، روان‌پریشی، اختلال خواب، افسردگی و اضطراب شود که معمولاً با قطع مصرف الکل به‌سرعت بهبود می‌یابند.
- وابستگی به الکل
نوشیدن الکل به‌طور مداوم می‌تواند منجر به وابستگی به آن شود، به این معنی که بدن و مغز به اثرات الکل عادت می‌کنند. در واقع هنگامی‌که نوشیدن الکل متوقف شود، ممکن است طیف وسیعی از علائم جسمانی، عاطفی یا روانی روی دهد که به‌محض نوشیدن دوباره الکل کاهش می‌یابند. علائم اعیاد به الکل عبارت‌اند از:
افزایش مقدار نوشیدن الکل باگذشت زمان
مشکل در ننوشیدن مجدد الکل پس از نوشیدن یک شات الکل
ناتوانی در ترک مصرف الکل علی‌رغم تلاش
ادامه نوشیدن الکل حتی زمانی که تأثیر منفی بر سلامتی یا زندگی روزمره دارد
صرف زمان زیاد برای انجام فعالیت‌های مرتبط با مصرف الکل
مشکلات جسمی که بر اثر مصرف الکل به وجود می‌آید
نوشیدن الکل علاوه بر تأثیر بر سلامت روحی و روانی، می‌تواند بر سلامت جسمانی نیز تأثیر داشته باشد. در ادامه به بررسی اثر نوشیدن الکل بر سلامت جسمانی می‌پردازیم:
- آسیب به دستگاه گوارش
آسیب ناشی از مصرف الکل بر سیستم گوارشی ممکن است بلافاصله مشخص نشود. عوارض گوارشی زمانی مشخص می‌شوند که آسیب ایجاد شده است و ادامه نوشیدن الکل می‌تواند این عوارض را بدتر کند. نوشیدن الکل می‌تواند به بافت‌های دستگاه گوارش آسیب برساند و از هضم غذا توسط روده‌ها و جذب مناسب مواد مغذی و ویتامین‌ها جلوگیری کند. با گذشت زمان، این آسیب می‌تواند باعث سوءتغذیه شود. نوشیدن زیاد الکل همچنین می‌تواند منجر به تولید گاز در لوله گوارش، نفخ، احساس پری در شکم، اسهال یا مدفوع دردناک و زخم یا هموروئید (به دلیل کم‌آبی و یبوست) که این زخم‌ها می‌توانند باعث خونریزی داخلی خطرناک شوند که گاهی اوقات تشخیص‌ندادن و درمان سریع آن می‌تواند کشنده باشد.
- آسیب به سیستم گردش خون
نوشیدن مداوم الکل می‌تواند بر قلب و ریه‌ها تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به مشکلات مربوط به قلب را افزایش دهد. همچنین اختلال در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند باعث خستگی و کم‌خونی شود. اثرات مصرف الکل بر سیستم گردش خون عبارت‌اند از فشارخون بالا، ضربان قلب نامنظم، مشکل پمپاژ خون در بدن، سکته، حمله قلبی، بیماری قلبی و نارسایی قلبی.
- ایجاد مشکل سلامت جنسی و باروری
نوشیدن الکل می‌تواند، از تولید هورمون جنسی جلوگیری کند، میل جنسی را کاهش دهد، مانع از ایجاد یا حفظ نعوظ شود و رسیدن به ارگاسم را دشوار کند. نوشیدن بیش‌ازحد الکل ممکن است بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد و به‌طور بالقوه خطر ناباروری را افزایش دهد.
- خطر سقط‌جنین
نوشیدن الکل در دوران بارداری فقط بر سلامت مادر تأثیر نمی‌گذارد، بلکه می‌تواند منجر به سقط‌جنین، مرده‌زایی یا زایمان زودرس شود. کودکانی که در رحم مادر در معرض الکل قرار می‌گیرند ممکن است پس از تولد دچار طیف وسیعی از عوارض شوند، ازجمله مشکلات یادگیری، مشکلات سلامتی در طولانی‌مدت، مشکلات عاطفی، مشکلات رشد و مشکل سیستم اسکلتی و عضلانی.
مصرف طولانی‌مدت الکل می‌تواند بر تراکم استخوان نیز تأثیر بگذارد و منجر به نازک‌شدن استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی شود. استخوان‌های ضعیف نیز ممکن است کندتر بهبود پیدا کنند. نوشیدن الکل همچنین می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات و در نهایت تحلیل عضلانی شود.
- ضعف سیستم ایمنی
نوشیدن زیاد الکل سیستم ایمنی طبیعی بدن را ضعیف می‌کند. سیستم ایمنی ضعیف برای محافظت از بدن در برابر میکروب‌ها و ویروس‌ها به‌خوبی عمل نمی‌کند. احتمال ابتلا به ذات‌الریه یا سل در افرادی که به‌مدت طولانی به مقدار زیاد الکل می‌نوشند نیز بیشتر از جمعیت عادی است. نوشیدن مکرر الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، سینه، مری، روده بزرگ و کبد را افزایش دهد. نوشیدن الکل و استفاده از تنباکو با هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان یا گلو را با هم بالا ببرد.
نکات ایمنی برای مصرف‌کنندگان الکل
اگر انتخاب می‌کنید که الکل بنوشید، رعایت این نکات می‌تواند در کاهش برخی از خطرات آن کمک‌کننده باشد:
- برای جلوگیری از مسمومیت الکل از نوشیدن آن با معده خالی خودداری کنید.
- آب فراوان بنوشید. به‌ازای هر شات الکلی که مصرف می‌کنید، یک لیوان آب بنوشید.
- به‌آرامی الکل بنوشید تا برای متابولیسم الکل به بدنتان زمان دهید.
- از مصرف هم‌زمان الکل و قهوه پرهیز نمایید؛ زیرا کافئین اثرات الکل را پنهان می‌کند و باعث می‌شود شما الکل بیشتری بنوشید
- بعد مصرف الکل از رانندگی‌کردن بپرهیزید. حتی اگر احساس می‌کنید که هوشیار شده‌اید، ممکن است هنوز الکل در بدن شما باشد که می‌تواند بر زمان واکنش شما تأثیر بگذارد.
جمع‌بندی: الکل و خطرات آن
مصرف الکل می‌تواند منجر به عوارض جانبی مختلف کوتاه‌مدت و بلندمدت شود. در کوتاه‌مدت، الکل می‌تواند قضاوت و زمان واکنش را دچار اختلال کند و خطر وقوع تصادف و صدمات بدنی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شده و منجر به علائمی مانند سردرد و سرگیجه شود. نوشیدن بیش‌ازحد الکل می‌تواند منجر به مسمومیت با الکل شود که علائم آن گیجی، استفراغ، تشنج، تنفس آهسته و حتی کما است.
نوشیدن زیاد مزمن می‌تواند به کبد آسیب برساند و منجر به بیماری‌هایی مانند کبد چرب، هپاتیت الکلی، فیبروز و سیروز شود. سوءمصرف الکل همچنین با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف ازجمله سرطان کبد، سینه، گلو، مری و روده بزرگ مرتبط است. علاوه بر این، مصرف طولانی‌مدت الکل می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و باعث ابتلا به بیماری‌های روانی از قبیل افسردگی و اضطراب شود.
منابع
- https://www.healthline.com/health/alcohol/effects-on-body#psychological
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alcohol-use-disorder/symptoms-causes/syc-
دیدگاه‌ها
(0)