آدامس ماده‌ای نرم و لاستیکی است که برای جویدن طراحی شده است. هزاران سال است که مردم به اشکال مختلف آدامس می‌جوند. اولین آدامس‌ها از صمغ و شیره درختانی مانند صنوبر یا چیکل‌مانیلکارا تهیه می‌شدند؛ اما آدامس‌های امروزی ترکیبات متفاوتی دارند. مواد موجود در آدامس غالباً برای سلامتی بی‌خطر است و عمل جویدن حتی ممکن است اثرات مفیدی بر سلامت روحی و جسمی فرد داشته باشد. در این مقاله از وب‌سایت حس‌تازگی به بررسی مواد تشکیل‌دهنده آدامس، فواید جویدن آدامس، ارزش غذایی آن و عوارض زیاد جویدن آدامس می‌پردازیم.
مواد تشکیل‌دهنده آدامس چیست
دستور تهیه آدامس ممکن است در برندهای مختلف متفاوت باشد، اما معمولاً همه آدامس‌ها دارای مواد اولیه زیر هستند:
- صمغ: صمغ ماده پایه‌ای و غیرقابل‌هضم است و برای ایجاد قابلیت جویدن در آدامس استفاده می‌شود.
- رزین: معمولاً برای تقویت بافت آدامس و نگه‌داشتن ترکیبات آن در کنار هم استفاده می‌شود.
- پرکننده‌ها: از پرکننده‌ها مانند کربنات کلسیم یا تالک برای ایجاد بافت استفاده می‌شود.
- مواد نگهدارنده: این مواد برای افزایش عمر مفید آدامس به آن اضافه می‌شوند. محبوب‌ترین آن‌ها ترکیبی آلی به نام هیدروکسی‌تولوئن‌بوتیله (BHT) است.
- نرم‌کننده‌ها: این مواد برای حفظ رطوبت و جلوگیری از سفت‌شدن آدامس استفاده می‌شوند و شامل موم‌هایی مانند پارافین یا روغن‌های گیاهی هستند.
- شیرین‌کننده‌ها: شکر حاصل از نیشکر، شکر حاصل از چغندر و شربت ذرت، شیرین‌کننده‌های رایج مورداستفاده در تهیه آدامس هستند. در تهیه آدامس‌های بدون قند از قندهای الکلی مانند زایلیتول یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام استفاده می‌شود.
- طعم‌دهنده‌ها: طعم‌دهنده‌های طبیعی یا مصنوعی برای ایجاد طعم دلخواه به آدامس اضافه می‌شوند.
ارزش غذایی آدامس
در ۱۰۰ گرم آدامس ترکیبات زیر وجود دارد:
|
Water |
۲٫۶ |
g |
8/1/1991 |
|
Energy |
۳۶۰ |
kcal |
5/1/2009 |
|
Total lipid (fat) |
۰٫۳ |
g |
8/1/1991 |
|
Ash |
۰٫۴ |
g |
8/1/1991 |
|
Carbohydrate, by difference |
۹۶٫۷ |
g |
5/1/2009 |
|
Fiber, total dietary |
۲٫۴ |
g |
11/1/2002 |
|
Total Sugars |
۶۶٫۱ |
g |
5/1/2009 |
|
Potassium, K |
۲ |
mg |
11/1/2002 |
|
Sodium, Na |
۱ |
mg |
11/1/2002 |
|
Selenium, Se |
۰٫۶ |
µg |
11/1/2002 |
|
Fluoride, F |
۵ |
µg |
3/1/2006 |
|
Fatty acids, total saturated |
۰٫۰۴۲ |
g |
2/1/1995 |
|
SFA ۱۶: ۰ |
۰٫۰۳۶ |
g |
2/1/1995 |
|
SFA ۱۸: ۰ |
۰٫۰۰۵ |
g |
2/1/1995 |
|
Fatty acids, total monounsaturated |
۰٫۰۷۹ |
g |
2/1/1995 |
|
MUFA ۱۸: ۱ |
۰٫۰۷۹ |
g |
2/1/1995 |
|
Fatty acids, total polyunsaturated |
۰٫۱۳۷ |
g |
2/1/1995 |
|
PUFA ۱۸: ۲ |
۰٫۱۳۳ |
g |
2/1/1995 |
|
PUFA ۱۸: ۳ |
۰٫۰۰۴ |
g |
2/1/1995 |
فواید جویدن آدامس چیست
- جویدن آدامس باعث کاهش استرس و تقویت حافظه می‌شود
تحقیقات نشان داده‌اند که جویدن آدامس در حین انجام کار می‌تواند عملکرد مغز را از جنبه‌های مختلف ازجمله هوشیاری، حافظه، درک و تصمیم‌گیری بهبود بخشد. به‌تازگی تحقیقی نشان داد دانش‌آموزانی که آدامس می‌جویدند، در مقایسه با دیگر دانش‌آموزان که آدامس مصرف نمی‌کردند، افسردگی، اضطراب و استرس کمتری داشتند. کسانی که آدامس می‌جویدند، به موفقیت تحصیلی بیشتری نیز دست یافتند. جالب آن است که برخی تحقیقات نشان داده‌اند، جویدن آدامس در حین انجام کار ممکن است در ابتدا کمی حواس‌پرتی ایجاد کند، اما می‌تواند کمک کند برای مدت طولانی‌تری تمرکز داشته باشید. بااین‌حال در برخی بررسی‌ها حتی در طول ۱۵ تا ۲۰ دقیقه اول جویدن آدامس فواید آن مشاهده شده است. محققان به‌طور کامل درک نمی‌کنند که چگونه آدامس جویدن حافظه را بهبود می‌بخشد؛ اما یک نظریه این است که بهبود حافظه به‌دلیل افزایش جریان خون به مغز در اثر جویدن آدامس است.
- جویدن آدامس ممکن است استرس را کاهش داده و هوشیاری را افزایش دهد
یک بررسی در سال ۲۰۱۲ بر روی دانشجویان دانشگاه نشان داد، جویدن آدامس به‌مدت ۲ هفته باعث کاهش استرس دانشجویان به‌ویژه در ارتباط با فشار کاری‌تحصیلی آن‌ها شد. این امر می‌تواند به‌دلیل اثر عمل جویدن باشد که با کاهش سطح هورمون‌های استرس، مانند کورتیزول مرتبط است. اگرچه فواید جویدن آدامس روی حافظه فقط زمانی که در حال جویدن آدامس باشید دوام دارد، جویدن آدامس اثرات طولانی‌مدت‌‌تری دارد و ممکن است باعث احساس هوشیاری بیشتر و استرس کمتر در طول روز شود.
- جویدن آدامس می‌تواند به کاهش وزن کمک کند
جویدن آدامس می‌تواند ابزار مفیدی برای کسانی باشد که سعی در کاهش وزن دارند. این امر به این دلیل است که آدامس هم شیرین است و هم کم‌کالری؛ پس بدون اینکه تأثیر منفی بر رژیم غذایی بگذارد، طعم شیرینی ایجاد می‌کند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که جویدن آدامس می‌تواند اشتها را کاهش دهد و از پرخوری جلوگیری کند. به‌تازگی یک بررسی نشان داده است که جویدن آدامس بین وعده‌های غذایی باعث کاهش احساس گرسنگی و کاهش مصرف میان‌وعده‌های پرکربوهیدرات در بعدازظهر می‌شود. نتایج تحقیقی دیگر نیز نشان داده است که جویدن آدامس در حین راه‌رفتن می‌تواند به سوزاندن کالری بیشتر کمک کند. علاوه بر این شواهدی وجود دارد که جویدن آدامس ممکن است میزان متابولیسم را افزایش دهد.
- جویدن آدامس می‌تواند به محافظت از دندان‌ها و کاهش بوی بد دهان کمک کند
جویدن آدامس بدون قند می‌تواند از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کند. این نوع آدامس بهتر از آدامس‌های معمولی شیرین‌شده با قند است؛ زیرا شکر باکتری‌های بد دهان را تغذیه می‌کند و می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند. علاوه بر این، جویدن آدامس بعد از غذا باعث افزایش جریان بزاق می‌شود. این امر به شستن قندهای مضر و بقایای مواد غذایی که باکتری‌های موجود در دهان را تغذیه می‌کنند، کمک می‌کند.
بااین‌حال، برخی از آدامس‌های بدون قند برای سلامت دندان‌ها بهتر از سایرین هستند.
تحقیقات نشان داده‌اند که آدامس‌های شیرین شده با قند الکلی زایلیتول نسبت به سایر آدامس‌های بدون قند در پیشگیری از پوسیدگی دندان مؤثرتر هستند. این امر به این دلیل است که زایلیتول از رشد باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان و بوی بد دهان می‌شوند، جلوگیری می‌کند. در واقع، پژوهشی نشان داده است که جویدن آدامس شیرین‌شده با زایلیتول، میزان باکتری‌های بد دهان را تا ۷۵ درصد کاهش می‌دهد.
عوارض زیاد جویدن آدامس چیست
اگرچه جویدن آدامس مزایای بالقوه‌ای دارد، جویدن بیش‌ازحد آدامس می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌شود:
- آدامس‌های بدون قند حاوی ملین و FODMAP هستند
اگر قندهای الکلی که برای شیرین‌کردن آدامس‌های بدون قند استفاده می‌شوند، به‌مقدار زیاد مصرف شوند، اثر مُلین دارند. این بدان معنی است که جویدن مقدار زیادی آدامس بدون قند می‌تواند باعث ناراحتی گوارشی و اسهال شود. علاوه بر این، تمام قندهای الکلی FODMAP هستند و می‌توانند برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مشکلات گوارشی ایجاد کنند.
- آدامس شیرین‌شده با شکر برای سلامت دندان مضر است
جویدن آدامس شیرین‌شده با شکر برای دندان‌های شما مضر است. این امر به این دلیل است که قند توسط باکتری‌های بد دهان هضم می‌شود؛ پس در بلندمدت باعث افزایش میزان پلاک روی دندان‌ها و پوسیدگی دندان می‌شود. همچنین مصرف بیش‌ازحد قند، با چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت مرتبط است.
- جویدن بیش‌ازحد آدامس می‌تواند مشکلاتی در فک ایجاد کند
جویدن مداوم آدامس می‌تواند منجر به مشکلی در فک به‌نام اختلال گیجگاهی فکی شود. این مشکل باعث درد در هنگام جویدن می‌شود. اگرچه این وضعیت نادر است، برخی از تحقیقات ارتباطی بین جویدن بیش‌ازحد آدامس و اختلال گیجگاهی فکی مشاهده کرده‌اند.
- جویدن آدامس با سردرد مرتبط است
یک بررسی تحقیقاتی نشان می‌دهد که جویدن مداوم آدامس ممکن است باعث سردرد در افرادی شود که مستعد حملات میگرنی و سردرد هستند. تحقیقات بیشتری موردنیاز است، اما محققان پیشنهاد می‌کنند افرادی که میگرن دارند، جویدن آدامس را محدود کنند.
- BHT موجود در آدامس می‌تواند سرطان‌زا باشد
این ماده آنتی‌اکسیدانی است که به‌عنوان نگهدارنده به بسیاری از غذاهای فراوری‌شده اضافه می‌شود و از فاسدشدن آن‌ها جلوگیری می‌کند. برخی از تحقیقات انجام‌شده روی حیوانات نشان می‌دهد که دوزهای بالای این افزودنی می‌تواند باعث ابتلا به سرطان معده شود؛ اما برای اثبات این اثر نیاز به انجام تحقیقات بیشتری وجود دارد.
- دی‌اکسید تیتانیوم موجود در آدامس ممکن است سرطان‌زا باشد
آدامس اغلب حاوی دی‌اکسید تیتانیوم است که به رنگ‌های اضافه‌شده به آدامس، روکشی براق اضافه می‌کند. دی‌اکسید تیتانیوم یک افزودنی رایج غذایی است که برای سفیدکردن محصولات و دادن بافتی صاف به آن‌ها استفاده می‌شود. برخی از بررسی‌های انجام‌شده روی حیوانات، دوزهای بسیار بالای دی‌اکسید تیتانیوم را با آسیب سیستم عصبی موش‌ها مرتبط دانسته‌اند. التهاب، استرس اکسیداتیو و سرطان نیز در بررسی‌هایی که موش‌ها را در معرض دی‌اکسید تیتانیوم قراردادند، مشاهده شده است. به نظر نمی‌رسد میزان مصرف این ماده افزودنی در افرادی که آدامس مصرف می‌کنند، بیش‌ازحد باشد. بااین‌حال انجام تحقیقات بیشتر در این خصوص ضروری است.
- آسپارتام موجود در آدامس‌های بدون قند ممکن است با ابتلا به سرطان مرتبط باشد
آسپارتام، شیرین‌کننده‌ای مصنوعی است که معمولاً در غذاهای بدون قند یافت می‌شود. ادعا شده است که آسپارتام باعث ایجاد طیفی از مشکلات، از سردرد گرفته تا چاقی و سرطان می‌شود. بررسی‌های انجام‌شده روی حیوانات نشان داده‌اند که آسپارتام، یک سرطان‌زای شیمیایی در جوندگان است و قرارگرفتن در معرض آسپارتام قبل از تولد خطر ابتلا به سرطان را در فرزندان جوندگان افزایش می‌دهد. بااین‌حال، ارتباط احتمالی بین آسپارتام و چاقی باید بیشتر بررسی شود. طبق گفته FDA، مصرف مقداری از آسپارتام که در حد توصیه‌های مصرف روزانه است، مضر نیست. بااین‌حال، افرادی که دارای بیماری ارثی نادری به نام فنیل کتونوری هستند، باید مصرف فنیل‌آلانین را که جزئی از آسپارتام است، محدود کنند؛ بنابراین مصرف آدامس‌های حاوی آسپارتام برای آن‌ها توصیه نمی‌شود.
- رنگ‌های مورداستفاده در آدامس ممکن است عوارض نامطلوبی داشته باشند
رنگ‌های خوراکی مصنوعی ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در سلامتی می‌شوند. بااین‌حال، FDA این رنگ‌ها را تأیید کرده است و بیان می‌کند، در اکثر کودکان عوارض جانبی در اثر مصرف این رنگ‌های خوراکی مشاهده نشده است؛ اما برخی افراد ممکن است نسبت به این رنگ‌ها حساسیت نشان دهند. کالیفرنیا از سال ۲۰۲۷، رنگ قرمز ۳ را به‌همراه برخی از افزودنی‌های غذایی دیگر ممنوع خواهد کرد.
- بلع مکرر آدامس نیز می‌تواند مشکل‌زا باشد
بسیاری از افراد بعد از جویدن آدامس به‌جای دورانداختن آدامس آن را می‌بلعند. اگرچه بدن می‌تواند در عرض چند روز آدامس بلعیده‌شده را دفع کند، قورت‌دادن مقدار زیادی آدامس توصیه نمی‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که بلع مقدار زیاد آدامس می‌تواند منجر به انسداد روده به‌خصوص در کودکان شود. این امرمی تواند زمانی اتفاق بیفتد که مقدار زیادی آدامس به‌یک‌باره بلعیده شود یا زمانی که فرد به‌طور مکرر آدامس ببلعد. در واقع بلع آدامس می‌تواند باعث شود که آدامس به توده‌ای بزرگ و غیرقابل‌هضم به نام بزوآر تبدیل شود.
بلع آدامس می‌تواند باعث خفگی در کودکان نیز بشود. به همین دلیل آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که به کودکان خردسال آدامس داده نشود، فقط زمانی به کودک آدامس داده شود که بفهمد نباید آن را قورت بدهد. علاوه بر این تحقیقات نشان داده‌اند که بلع مکرر آدامس می‌تواند مشکلاتی را از قبیل درد شکم، یبوست مزمن، ایجاد گاز، اسهال و زخم دهان ایجاد کند.
جمع‌بندی: بررسی آدامس از جنبه‌های مختلف
استفاده از آدامس تاریخچه‌ای طولانی دارد و به هزاران سال قبل بازمی‌گردد و از رزین‌های طبیعی به آدامس‌های مدرن تکامل‌یافته است. آدامس فراتر از خوشبوکننده تنفس است و فوایدی از قبیل کمک به تمرکز، کاهش استرس و حتی بهبود سلامت دهان دارد. جویدن بیش‌ازحد آدامس علی‌رغم فواید آن می‌تواند منجر به مشکلات فک و مشکلات گوارشی شود. بلع مکرر آدامس نیز مشکلاتی از قبیل انسداد روده و یبوست را در سیستم گوارشی ایجاد می‌کند؛ بنابراین حفظ تعادل در مصرف آدامس و پرهیز از بلع آن ضروری است.
منابع
- https://www.healthline.com/nutrition/chewing-gum-good-or-bad
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168771/nutrients
دیدگاه‌ها
(0)